डॉल्फिन लॅब्स माध्यमातून काम करताना आमचा अगदी चौथीपासून ते पार पी. एच डी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यानशी संबध येतो . एव्हढ्या मोठ्या शिक्षण पटावर अभ्यास करणारे दुसरे कोणी भारतात नसेल . हा अभ्यास करताना महत्वाची आणि नवीन गोष्ट लक्षात आली आणि तिच्याकडे शिक्षण संशोधकाच अभ्यासासाठी लक्ष गेलेले नाही .
आमच्याकडे काही पालक त्यांच्या मुलांना घेउन यायचे आणि तक्रार करायचे कि हा अभ्यास करत नाही . शांत नाही ,अतिशय चंचल आहे . याच अभ्यासात लक्ष्य नाही पण याला इलेक्ट्रोनिक्समध्ये खुपच लक्ष आहे . सारख बॅटरी, वायर सारख्या गोष्टीमध्ये रमत असतो. घरातील वस्तू खोलत असतो .
अशा विद्यार्थ्यांचे निरीक्षण करत असताना एक गोष्ट जाणवली कि या मुलांची चेहरेपट्टी हि उलट्या त्रिकोणी असते . कदाचित या गोष्टीचा उल्लेख माझ्या याआधीच्या लेखातही ओझरता केला असेल . यांची हनुवटी हि निमुळती असते. या हनुवटीच्या आकारावर पण बऱ्याच गोष्टी समजत असतात . अशा जवळजवळ प्रत्यक्ष शंभरच्या वर विद्यार्थ्यावर काम केलं आणि अप्रत्यक्षपणे भरपूर मुलांचा अभ्यास झाला आहे .
माझ्या संपर्कात आलेले अमय महाजन , तलहा शेख ,मोएझ पठाण , आयुष जाधव , सोहम मंत्री , किशन घाटोळे, शुभम वानखेडे , शुभम ठोंबरे अशी बरीच नावे घेता येतील . बरीच लिस्ट मोठी आहे पण हि मोजकी नावे ज्यांच्याशी माझ्या फेसबुकवरील मित्रांचा कधी ना कधी संबंध आलेला आहे . यातले काही जण नापास होते, काही जणांना अभ्यासात मार्क्स चांगले नसायचे . पण आज यातले व्यवस्थित मार्गावर आहेत. काही परदेशात आहेत आणि काहींचा स्वतःचा उद्योग पण आहे .
हा तर सांगायची गोष्ट म्हणजे हि त्रिकोणी डोक्याची मुल पहिली खूपच कमी दिसायची पण अलीकडे ज्यावेळी मी वेगवेगळ्या शाळांना भेट दिसतो त्यावेळी यांची संख्या वाढत चाललेली आहे . हि एका बाजून चांगली आहे पण दुसऱ्याबाजूने विचार करता हे चिन्ह पण चांगल नाही कारण शिक्षण क्षेत्रात हि मुलाना समजून घेण्यासाठी काही पद्धती अजुन विकसीत नाही. कारण आजपर्यंत तुम्ही जर विचार केला तर या मुलांच्यावर शिक्षण क्षेत्राने अन्यायच केला आहे . जुन्या काळात हि मुल जास्त शिकायची नाहीत . ठराविक चौकटीत बांधून ठेवणाऱ्या शिक्षण पद्धतीशी जमायचं नाही , मध्येच शाळा सोडायची .
हि मूल खूपच चंचल आणि धरसोड करणारी असतात . त्यांचे लहानपणापासून बुद्धीचे व्यवस्थापन व्यवस्थितपणे झाले असेल त्यांच्यात एक ठामपणा पण दिसतो पण हे खूपच कमी निरीक्षणास आले आहे . आतापर्यंत जो अभ्यास सांगतो कि मुलांचा लक्ष्य देण्याचा टाइम स्पॅन हा १२.५ मिनिटाचा असातो तर या मुलांच्या बाबतीत तो तीन मिनिटापेक्षा पण कमी असतो.आणि आता मोबाईलच्या मुले हा अजुन कमी आला आहे . तर अशा मुलांच्या बाबतीत काय करायला पाहिजे याचा आता विचार करायला पाहिजे . कारण आता हि मुले बहुसंख्य आहेत आणि यांची संख्या पण वाढत चालेलेली आहे .
याच्यावरही लिहिण्यासारखे खूपच आहे आणि पुढे वेळ मिळेल तसा यावर लिहीतच जाईन. सध्या तुम्ही आसपासच्या या प्रकारच्या विद्यार्थ्यांचे निरीक्षण करा ... काही अनुभव असेल तर अवश्य शेअर करा.
चित्तरंजन महाजन
९७६३७१४८६०
No comments:
Post a Comment