अभियांत्रिकी शिक्षण :- दशा आणि दिशा (भाग २३ )

*** ग्रेडिंग सिस्टीम ( श्रेणी पद्धत ): अभियांत्रिकी शिक्षणाची कमी होणारी संवेदनशीलता ***

अभियांत्रिकी शिक्षण पद्धतीमध्ये पाश्चात्य शिक्षण पद्धतीतील बऱ्याच प्रथा आलेल्या आहेत त्या मधीलच एक प्रथा ( कि कुप्रथा) आली आहे त्यातीलच एक म्हणजे ग्रेडिंग सिस्टीम. रुपयाच जस अवमूल्यन होत तस अभियांत्रिकी शिक्षणाच अवमूल्यन करणारी एक नवीन पद्धत . अभियांत्रिकी शिक्षणात योग्य मापनाचे धडे हे प्रत्येक शाखेला दिलेले असतात. मापनामध्ये मापाची संवेदनशीलतेच महत्व प्रत्येक शाखेला शिकवलेलं असत. जितक अचूक माप , तितकं अचूक मुल्यांकन आणि मापाची  अचूकता  हि  संवेदनशीलतेवर असते . हे पायभूत ज्ञान ज्यांना कळल त्यांना ग्रेडिंग सिस्टीममधला फोलपणा नक्कीच दिसून येईल.

ग्रेडिंग पद्धतीमध्ये मार्कांचे पट्टे केले जातात आणि त्या पट्ट्याना  ग्रेड दिली जाते . विद्यार्थ्याला मिळालेले मार्कस हे कुठल्या पट्ट्यात आहेत हे पाहिलं जात आणि त्यानुसार  त्याची ग्रेड ठरवली जाते. सर्वसाधारणपणे दहा-दहा मार्कांच्या पट्ट्यात ग्रेड विभागली जाते. या ग्रेड सिस्टमचा फायदा म्हणजे  आकड्यामध्ये मार्कस दिसत नाहीत आणि ग्रेडिंग लिहिल्यामुळे अंदाज येत नाही सगळ आल इज वेल दिसत. पण न दिसणारा तोटा म्हणजे एक्कावन्न मार्क पडलेला आणि साठ मार्क पडलेला एकाच ग्रेड मध्ये येतो.

पूर्वी पेपर चेक करत असताना बऱ्याच ठिकाणी परीक्षक अर्धा मार्क देत असत . हा अर्धा मार्क म्हणजे मूल्यमापन पद्धतीच्या संवेदनशीलतेचा  निदर्शक होता. अर्थात याला जोडीदार नाही मिळाला तर शेवटी तो एका मार्कात रुपांतरीत केला जायचा. मार्क द्यायच्या या  कंजूसपणाचे द्रुष्टीक्षेपात न येणारे दूरगामी फायदे कधी लक्षात घेतले नाहीत. जस इमारत बांधत असताना एक एक मिमी मध्ये माप मोजल तर ती इमारत कशी सुबक बनेल  आणि जर मापे फुटाच्या ढोबळ पट्टीमध्ये ज्यावर इंचाची  मापेच लिहिली नाहीत अशा पट्टीने मोजल तर कशी बनेल याचा ज्याला अंदाज करता येईल त्याला या ग्रेडिंग पद्धतीचा तोटा नक्कीच लक्षात येईल.

पाश्यात्य शिक्षण पद्धती मध्ये ग्रेडिंग देत असताना त्यांनी जो अभ्यासक्रम बनवला आहे त्यामध्ये खूपच अभ्यास करायला लागतो त्याचबरोबर मार्क्स देण्यातला काटेकोरपणा आणि अतिशय महत्वाच म्हणजे प्रामाणीकपणा त्यांनी जपला आहे या उलट गेल्या दोन सत्राचे प्रश्नपत्रिकेचा अभ्यास करून पेपर लिहिणारी  आपली पोर आणि सढळ हातानी मार्क्स उधळणारे परीक्षक. या दोनातील फरक सांगायचा म्हणजे त्याचं काम टनात चालत त्यामुळे त्यांना ग्रेडिंग सिस्टम चालते पण आपल्याकडे काम मणात चालत त्यामुळे हि ग्रेडिंगची पद्धत फायद्याची नाही .

एक मात्र खर , ग्रेडिंग पद्धतीचा आणि दगडाला शेंदूर पासून देव करण्याच्या आपल्या भारतीय मानसिकतेचा खूपच जवळचा संबंध आहे .....जरा मेंदूला ताण द्या नक्कीच कळेल.

या पूर्वीचे भाग वाचण्यासाठी dearengineers.blogspot.in या माझ्या ब्लॉगला अवश्य भेट द्या.

शेअर करा ..

आपली मते ऐकण्यास/वाचण्यास आनंद होईल .

चित्तरंजन महाजन.

डॉल्फिन लॅब्स ,पुणे

९७६३७१४८६०